-İslami videoartçılar eylemde!- (Radikal Gazetesi - Işıl Eğrikavuk)
İslam ve videoart kelimelerini birlikte görmek çok alışılageldik olmasa da, kendilerini putkırıcı eylem/sanat grubu olarak tanımlayan bir sanatçı kolektifi bu durumu fena halde mesele edinmiş durumda. Beş kişiden oluşan kolektifin adı Kontrart, üyeleri ise imam-hatip lisesi mezunu, kendi tanımlarıyla ‘yazları Kur’an kursuna gidip, geleneksel Türk-İslam senteziyle yetiştirilen’ bir grup muhalif. Kontrart üyeleri, dünyaya dair kaygıları ve sistemle kökten hesaplaşma dertleri ağır basınca bir şeyler yapmaya karar vermiş.
“Okumalar yapıyorduk, Kur’an üzerine çalışıyorduk, bir yandan da dünyaya dair kaygılarımız vardı. Dergi çıkarmak yazı yazmak bir şey ifade etmiyordu. Sosyal medya diye bir şey var, bunu değerlendirelim dedik. Bir yandan Situasyonistlerden etkilendik, vur-kaç tarz bir iş yapalım diye yola çıktık. Böylece 1 Mayıs eylemi ortaya çıktı” diye anlatıyorlar. Kontrart’ın ilk eylemi, geçen 1 Mayıs’ta, renkli tişörtleri yan yana asarak oluşturdukları ‘Kapitalizm Kork, Allah’tan Başka Otorite Yok’ sloganını Tepebaşı’na asmak olmuş. Sonra da bu eylemlerini, video projeleri izlemiş.
“Hem İslamcı hem ayırt edici hem sanatın içine oturan, hem de avantgard olan bir şey yapmak istedik. Yaptığımız ne sanat, ne eylem tek başına, nasıl namaz kılmak hem fiziki hem ruhi bir şey, bu da bizim için öyle” diyorlar.
İşlerinin merkezinde ise güncel ve siyasi meseleler var,Uludere’den seçimlere, eşitsizliğe ve inanca dair konuların İslami kesim tarafından yeterince eleştirilmediğini dile getiriyorlar.
“Bizim muhalefetimiz İslami kesime. Biz eskiden beri radikal bir çizgideyiz. Modern dünyayla, iktidarla hesaplaşmaya çalışıyoruz. Fakat büyük bir kitle iktidarla örtüşmeye başladı, eleştirel söylemin teorisyenleri dahi bunun içine girdi. Bunun en iyi örneği Uludere” diye açıklıyorlar dertlerini.
“Bizim arkadaşlar Kemalizmle mücadele ederken başka bir adaletsizliğe göz yummak zorunda kaldılar, bizse hepsinin imtihanını veriyoruz” diye ekliyorlar.
Kontrart üyeleri yaptıkları videoları beğenenlerin, kendilerine katılmak isteyenlerin çok olduğunu söylüyorlar, hatta kimileri onlar için ‘İnanıyorsanız böyle inanın’ demiş. Yine de eleştiriler de yok değil. Özellikle hükümeti eleştirdikleri videolara çevrelerinden tepkiler gelmiş. “Yine de bu işlerin olumsuz olduğu anlamına gelmiyor” diyorlar. Aileleri ise yaptıkları işleri bilmiyormuş. Her ne kadar yaptıklarına inansalar da aileleriyle tartışmaya girmeyi istemiyorlar.
Siyasi görüşleri sorulduğu zaman ise solcu tanımlamasını reddediyor Kontrart. “Kapitalistlerin yanında yer almaktansa sosyalistlerin yanında olmayı tercih ederiz. İslamcı burjuvaların yanında olmak yerine solcularla takılırız. Ama biz dünyaya Allah merkezli bakıyoruz, sınıf, dünya kurgumuz başka” diyorlar. Güncel sanat ve İslam’ın o kadar çatışmadığı görüşündeler. “En nihayetinde postmodernlerin moderniteye eleştirileriyle İslamcılarınki aynı. Belki vardıkları nokta aynı değil, ama yine de Frankfurt Okulu ile bazı İslami teorisyenlerin söylemleri çok farklı değil. Türkiye’de Müslümanlar muhabbeti şiir üzerinden kurdular, sonra sanata yöneldiler, belki bu noktada bir geç kalınmışlık var. Ama 68’in, cinsellikle ilgili devrimi dışında pek çok eleştirisini Müslümanların savunacağını düşünüyoruz” diyorlar. “
Şu an islami gençlik politize ama eleştirel bakmıyor, eleştirmiyorlar kendilerini. Bilinç bilinçaltını doğuruyor, çok radikal şeyler okunuyor mesela Foucault okuyorlar, değişim diyorlar ama konformistler. Bunları okumak hayatı anlamalarına yardımcı oluyor ama direnç geliştirmiyorlar” diye ekliyorlar. Kontrart projeleri kontrart.blogspot.com’da izlenebilir. Söylediklerine göre Kontrart eylemleri 1 Mayıs 2012’de sonlanacak, ama bambaşka bir isimle karşınıza çıkabilirler.
-Turkish politics in focus of Islamic video artists-
(Hurriyet Daily News - Işıl Eğrikavuk)
Collaboration between religion and contemporary art has not been common, yet a group of Islamic video artists from Istanbul, calling themselves Kontrart, said they were resisting the current political system and injustice in Turkeythrough their projects.
“We have all been studying the Quran, yet we also have concerns about the world we live in. Then we started thinking about what we could do and came up with using social media, videos and street actions,” said M., a member of the five-person group.
Calling themselves an iconoclastic action group, Kontrart members said they started their projects on May 1 last year. On that day, they spray-painted a single letter on a number of T-shirts, which together read, “Be afraid of capitalism, there is no authority but that of God!” and hung them on the street in Beyoğlu district where the main protest happens.
“What we are doing is neither activism by itself nor art, and we do not consider ourselves socialists since we look at the world with God at the center. It is a part of our worship, because nobody in the Islamic community is speaking up against the political authority in Turkey or critiquing it,” a member said.
Avant-garde influence
All the members of Kontrart come from a religious school background; however, they said they were also interested in reading Frankfurt school, avant-garde and post-modernism theories, as well as Islamic scholars such as Seyyid Kutub and Ali Shariati. “The Islamic youth in Turkey are politicized and read a lot; they are reading Foucault and Baudrillard. However, they are conformists; they are not interested in change or critiquing themselves,” U., another group member, said.
“The Islamic movement in Turkey has become a critique of Turkish Republican values and Kemalism, yet the current political authority just took its place instead of changing it. The last example of this is what happened in Uludere,” said another member, referencing the military air raid in southeastern Turkey in December 2011 in which 34 Kurdish civilians were killed.
Kontrart’s other projects address current issues such as the Uludere bombing and elections, as well as social issues like injustice with Marxist-like slogans such as “Governments of the World, Unite!”
“We do not think that contemporary art clashes against religion. If you think of the ’68 generation, a lot of what they say, except the sexual revolution, is in line with the criticism of Islamic scholars,” a member said.
Kontrart’s projects can be seen at www.kontrart.blogspot.com.
